Welkom bij deze MovieLearning course Afweervormen in relaties en organisaties. Het doel van deze course is om je een overzicht te bieden van de belangrijkste afweervormen die we als mensen gebruiken. En naast overzicht hopelijk ook inzicht. En naast inzicht ook concrete manieren waarop we met de verschillende afweervormen kunnen omgaan. Bij onszelf, bij de ander. In relaties en organisaties. De course is opgebouwd uit 12... Welkom bij deze MovieLearning course Afweervormen in relaties en organisaties. Het doel van deze course is om je een overzicht te bieden van de belangrijkste afweervormen die we als mensen gebruiken. En naast overzicht hopelijk ook inzicht. En naast inzicht ook concrete manieren waarop we met de verschillende afweervormen kunnen omgaan. Bij onszelf, bij de ander. In relaties en organisaties. De course is opgebouwd uit 12 hoofdstukken. Elk hoofdstuk behandelt een groep afweervormen die een onderliggend principe gemeenschappelijk hebben. Deze principes zijn geordend volgens de universele reis van de mens zoals we die onderscheiden in het Double Healix model van menselijke ontwikkeling. In deze inleiding geven we eerst een overzicht van de opbouw van een hoofdstuk. Vervolgens gaan we kort in op het ontstaan van (de theorie over) afweervormen en noemen enkele begrippen die de theorie hebben aangevuld. We leggen de functie van afweer nader uit. En we beschrijven het verloop naar een disfunctionele afweer en de mogelijkheden die er zijn om deze te corrigeren. Om er alvast in te komen, geven we enkele voorbeelden. Show More

In dit hoofdstuk behandelen we de volgende afweervormen: - vermijden - verwerpen/afwijzen - angstige hechting - ambivalente hechting - acting-out - splitsen Deze afweervormen kunnen voortkomen uit een jeugd waarin de behoeften om zich geaccepteerd, welkom en verbonden te voelen onvoldoende zijn bevredigd. Mensen met deze jeugdervaringen kunnen gevoelens hierover afweren, waardoor (samenwerkings)relaties in hun volwassen... In dit hoofdstuk behandelen we de volgende afweervormen: - vermijden - verwerpen/afwijzen - angstige hechting - ambivalente hechting - acting-out - splitsen Deze afweervormen kunnen voortkomen uit een jeugd waarin de behoeften om zich geaccepteerd, welkom en verbonden te voelen onvoldoende zijn bevredigd. Mensen met deze jeugdervaringen kunnen gevoelens hierover afweren, waardoor (samenwerkings)relaties in hun volwassen leven onder druk komen te staan. Show More

In dit hoofdstuk behandelen we verschillende actiegerichte afweervormen, zoals: - Turning passive into active - Impulsiviteit en lage frustratietolerantie Ook anticipatie, contrafobisch gedrag, conflicten zoeken en Identificatie met de dader scharen we onder dit gebied van actiegerichte afweervormen. Deze actiegerichte afweervormen kunnen voortkomen uit een te grote machteloosheid of juist grenzeloosheid in de jeugd. De... In dit hoofdstuk behandelen we verschillende actiegerichte afweervormen, zoals: - Turning passive into active - Impulsiviteit en lage frustratietolerantie Ook anticipatie, contrafobisch gedrag, conflicten zoeken en Identificatie met de dader scharen we onder dit gebied van actiegerichte afweervormen. Deze actiegerichte afweervormen kunnen voortkomen uit een te grote machteloosheid of juist grenzeloosheid in de jeugd. De behoefte aan bewegingsplezier, ruimte innemen, grenzen overschrijden, gebeurtenissen veroorzaken, botsen, actie, avontuur, competitie, daadkracht en confrontatie is onvoldoende bevredigd of onvoldoende begrenst. De afweer ligt dan juist in het te impulsief handelen: onmiddellijk in actie komen, (te) snelle conclusies trekken en elk gevoel van passiviteit of machteloosheid vermijden en omzetten in actie. Het kan ook zijn dat iemand een neurologische aanleg heeft voor (te)veel handelen. Hierdoor kunnen (samenwerkings)relaties in het volwassen leven onder druk komen te staan. Show More

In dit hoofdstuk behandelen we de afweervormen: - Ontkenning - Onderdrukking, verdringing, negatie - Regressie - Uitbesteden en 'enablen' Deze afweervormen kunnen ontstaan als in de jeugd de behoefte aan harmonie (rust, ritme, regelmaat, troost) en gezonde voeding (inclusief ‘voeding’ in de zin van aanraking en geruststellende geluiden) onvoldoende wordt bevredigd. Deze behoefte wordt dan ontkend of onderdrukt, tot gevo... In dit hoofdstuk behandelen we de afweervormen: - Ontkenning - Onderdrukking, verdringing, negatie - Regressie - Uitbesteden en 'enablen' Deze afweervormen kunnen ontstaan als in de jeugd de behoefte aan harmonie (rust, ritme, regelmaat, troost) en gezonde voeding (inclusief ‘voeding’ in de zin van aanraking en geruststellende geluiden) onvoldoende wordt bevredigd. Deze behoefte wordt dan ontkend of onderdrukt, tot gevoelsverdoving toe. In het volwassen leven kunnen deze afweervormen de samenwerking of het leven met anderen hinderen en belasten. Show More

In dit hoofdstuk behandelen we de volgende afweervormen: - Projectie - Humor, verwarring en afleiding - Relativering - Introjectie en identificatie Deze afweervormen kunnen voortkomen uit een jeugd waarin de behoefte om te spelen, leren, creëren en te oefenen met verschillende rollen onvoldoende is bevredigd of juist is gebruikt om andere tekorten te maskeren. Mensen met deze afweervormen kunnen zich op hogere leeftijd n... In dit hoofdstuk behandelen we de volgende afweervormen: - Projectie - Humor, verwarring en afleiding - Relativering - Introjectie en identificatie Deze afweervormen kunnen voortkomen uit een jeugd waarin de behoefte om te spelen, leren, creëren en te oefenen met verschillende rollen onvoldoende is bevredigd of juist is gebruikt om andere tekorten te maskeren. Mensen met deze afweervormen kunnen zich op hogere leeftijd nog te speels, druk en verwarrend gedragen, waardoor (samenwerkings)relaties in hun volwassen leven onder druk komen te staan. Show More

In dit hoofdstuk behandelen we de volgende afweervormen: - Zakelijkheid en rationalisatie - Afkeurende strengheid - Verdeel en heers Deze afweervormen kunnen voortkomen uit een jeugd waarin de behoefte aan veiligheid en zekerheid onvoldoende is bevredigd. Mensen met deze jeugdervaringen kunnen gevoelens hierover afweren door te verzakelijken en rationaliseren, overmatig streng te zijn of door (on)bewust 'verdeel en heers... In dit hoofdstuk behandelen we de volgende afweervormen: - Zakelijkheid en rationalisatie - Afkeurende strengheid - Verdeel en heers Deze afweervormen kunnen voortkomen uit een jeugd waarin de behoefte aan veiligheid en zekerheid onvoldoende is bevredigd. Mensen met deze jeugdervaringen kunnen gevoelens hierover afweren door te verzakelijken en rationaliseren, overmatig streng te zijn of door (on)bewust 'verdeel en heers' strategieën te gebruiken. Hierdoor kunnen (samenwerkings)relaties in hun volwassen leven problemen opleveren (door ervaren kilte of macht). Show More

Afweervormen die in dit gebied worden ontwikkeld haken in op de behoefte bij kinderen aan aandacht, bevestiging en zelfexpressie. De subtielere behoefte is aan hulp om de eigen gevoelens te uiten, op waarde te schatten en te hanteren. Het is een basale functie van de opvoeders om deze ‘kalibratie’ van jonge gevoelens te verzorgen. Wanneer in dit gebied structureel frustraties of onbegrensde aansporingen optreden, kunnen... Afweervormen die in dit gebied worden ontwikkeld haken in op de behoefte bij kinderen aan aandacht, bevestiging en zelfexpressie. De subtielere behoefte is aan hulp om de eigen gevoelens te uiten, op waarde te schatten en te hanteren. Het is een basale functie van de opvoeders om deze ‘kalibratie’ van jonge gevoelens te verzorgen. Wanneer in dit gebied structureel frustraties of onbegrensde aansporingen optreden, kunnen afweervormen ontstaan als: - Theatraliteit, Diva-gedrag, Overexpressie - Hypochondrie en Koketteren - Verleiden, Erotiseren - De behoefte aan aandacht: onechtheid en narcisme - Narcistisch geladen Almacht - Narcistische Minachting - Uitdagen Deze vormen van afweer behandelen we in dit hoofdstuk. Show More

Afweervormen die in het gebied van ‘Orde’ kunnen ontstaan, haken in op de behoefte bij kinderen aan zelfbeheersing, impulsbeheersing, zorgvuldigheid, voorspelbaarheid, betrouwbaarheid en commitment. Ook gaat het om het vermogen om orde aan te brengen en te kunnen plannen. Wanneer in dit gebied structureel frustraties of onbegrensde aansporingen optreden, kunnen afweervormen ontstaan als: - Ritualiseren. Bezweren, Ongedaa... Afweervormen die in het gebied van ‘Orde’ kunnen ontstaan, haken in op de behoefte bij kinderen aan zelfbeheersing, impulsbeheersing, zorgvuldigheid, voorspelbaarheid, betrouwbaarheid en commitment. Ook gaat het om het vermogen om orde aan te brengen en te kunnen plannen. Wanneer in dit gebied structureel frustraties of onbegrensde aansporingen optreden, kunnen afweervormen ontstaan als: - Ritualiseren. Bezweren, Ongedaan maken (magisch afweren) - Dwangmatigheid - Hyper-esthetiek Deze vormen van afweer behandelen we in dit hoofdstuk. Show More

Afweervormen die in het gebied van Passiviteit kunnen ontstaan haken in op de behoefte bij kinderen om kwetsbaar en passief te mogen zijn, te kunnen luisteren, kijken, meebewegen, medegevoel te hebben en solidair te zijn. Wanneer in dit gebied structureel teveel frustraties of aansporingen optreden, kunnen afweervormen ontstaan als: - Passieve agressie - Turning active into passive - Slachtoffergedrag: externaliseren of... Afweervormen die in het gebied van Passiviteit kunnen ontstaan haken in op de behoefte bij kinderen om kwetsbaar en passief te mogen zijn, te kunnen luisteren, kijken, meebewegen, medegevoel te hebben en solidair te zijn. Wanneer in dit gebied structureel teveel frustraties of aansporingen optreden, kunnen afweervormen ontstaan als: - Passieve agressie - Turning active into passive - Slachtoffergedrag: externaliseren of projectief beschuldigen - Almachtige kwetsbaarheid en over-empathie Deze vormen van afweer behandelen we in dit hoofdstuk. Show More

Kinderen hebben behoefte aan spanning en opwinding, ze willen kennis en inzichten opdoen door voorbij (pijn)grenzen te gaan. Dit kan tevens heftige angsten en schuldgevoelens geven. In dit gebied kunnen afweren ontstaan, zowel door de spanning en pijn in (te) grote mate op te zoeken, als door deze juist in (te) grote mate te vermijden. In hoofdstuk 3 zijn we al ingegaan op afweervormen die meer gericht zijn op het vermijd... Kinderen hebben behoefte aan spanning en opwinding, ze willen kennis en inzichten opdoen door voorbij (pijn)grenzen te gaan. Dit kan tevens heftige angsten en schuldgevoelens geven. In dit gebied kunnen afweren ontstaan, zowel door de spanning en pijn in (te) grote mate op te zoeken, als door deze juist in (te) grote mate te vermijden. In hoofdstuk 3 zijn we al ingegaan op afweervormen die meer gericht zijn op het vermijden van pijn: harmonie en positiviteit worden daarbij als afweer ingezet. In dit hoofdstuk ligt het accent op het in een te grote mate opzoeken van pijn en spanning, met het mogelijke doel om lethargie, afhankelijkheid of afstomping mee te kunnen bezweren. De afweren die we in dit hoofdstuk behandelen, komen meestal voor in samenhang met andere afweervormen. Soms zullen we een afweer die we elders al bespraken hier nogmaals noemen als de afweer dermate heftig wordt ingezet dat ze een ernstig (zelf)destructief effect heeft. Het onderliggende principe bij deze afweren is dan ook 'Afbraak'. De afweren die we in dit hoofdstuk behandelen zijn: - Sadisme en uitbesteding - Negatie - Strafbehoefte, schuldgevoel en overcompensatie - Accident proneness - Bewuste of nauwelijks verholen zelfdestructie - Blaming the victim, projectief beschuldigen, schuldinductie - Devalueren, klagen en vastbijten in bitterheid - Somatisatie bij falende psychologische afweer - Automutilatie Deze vaak heftige afweervormen behandelen we in dit hoofdstuk. Hou je vast en blijf goed voor jezelf zorgen! Show More

Van jongs af aan hebben we behoefte aan richting, waarheid, samenhang, zinvolheid, eenduidigheid, identiteit en idealen. Kortom: aan Convergentie. We willen de wereld ervaren als ‘for real’, we willen het gevoel hebben dat hij echt, juist en waar is (dit staat tegenover de behoefte die in hoofdstuk 4 werd beschreven, waarbij we juist rollen willen spelen en doen 'alsof', willen divergeren). Maar de behoefte aan Converge... Van jongs af aan hebben we behoefte aan richting, waarheid, samenhang, zinvolheid, eenduidigheid, identiteit en idealen. Kortom: aan Convergentie. We willen de wereld ervaren als ‘for real’, we willen het gevoel hebben dat hij echt, juist en waar is (dit staat tegenover de behoefte die in hoofdstuk 4 werd beschreven, waarbij we juist rollen willen spelen en doen 'alsof', willen divergeren). Maar de behoefte aan Convergentie kan ook dienen als afweer van onze onzekerheden, twijfels en angsten, onze gevoelens van zinloosheid. En dan is er opeens maar één waarheid, één zin in het bestaan. Deze afweer kan storend werken als ze obsessieve vormen aanneemt. Ook bij deze convergentie-afweervormen is er meestal sprake van een samenstel van verschillende afweren. In dit hoofdstuk bespreken we de voorbeelden die de convergentie-afweren het meest duidelijk maken. Afweervormen die we in dit hoofdstuk behandelen: - Stalking, obsessie , monomanie en extremisme - Projectieve Identificatie (een combinatie met divergentie-afweren) - Identificatie met het verloren liefdesobject - Wraakzucht en irreële hoop - Wanhopig idealisme - Psychotische afweren zoals obsessieve hallucinaties en paranoia Show More

Van jongs af aan hebben we behoefte aan rechtvaardigheid, moed, echtheid en zelfstandigheid, kortom aan het kunnen en durven volgen van eigen principes. Principieel gedrag kan ook dienen als afweer, bijvoorbeeld afweer van zinnelijkheid, losbandigheid of ‘zondige’ gedachten. Deze afweer wordt problematisch als we er te wereldvreemd of te moraliserend door worden. In dit hoofdstuk bespreken we de volgende afweervormen: -... Van jongs af aan hebben we behoefte aan rechtvaardigheid, moed, echtheid en zelfstandigheid, kortom aan het kunnen en durven volgen van eigen principes. Principieel gedrag kan ook dienen als afweer, bijvoorbeeld afweer van zinnelijkheid, losbandigheid of ‘zondige’ gedachten. Deze afweer wordt problematisch als we er te wereldvreemd of te moraliserend door worden. In dit hoofdstuk bespreken we de volgende afweervormen: - Reactieformatie - Rebelse provocatie - Contrafobisch gedrag - Boetedoening - Ascetisme - Zelfopoffering Show More

Van jongs af aan hebben we behoefte aan betrokken zijn, bijdragen leveren, verzorgen, helpen, samen delen, vergeven, compassie en je wijden aan iets groters. Kortom, de behoefte om te geven aan anderen en de wijdere omgeving, de aarde en de wereld. Behulpzaamheid en aandacht hebben voor anderen is dus een gezonde trek. Maar dit gedrag kan een andere behoefte gaan maskeren, bijvoorbeeld de behoefte om zelf in het centrum... Van jongs af aan hebben we behoefte aan betrokken zijn, bijdragen leveren, verzorgen, helpen, samen delen, vergeven, compassie en je wijden aan iets groters. Kortom, de behoefte om te geven aan anderen en de wijdere omgeving, de aarde en de wereld. Behulpzaamheid en aandacht hebben voor anderen is dus een gezonde trek. Maar dit gedrag kan een andere behoefte gaan maskeren, bijvoorbeeld de behoefte om zelf in het centrum van de aandacht te staan en waardering te krijgen. Altruïsme wordt dan onbewust ingezet als afweer. Dit kan schadelijke effecten hebben, zowel op de gevende partij wegens uitputting, maar vaak ook op de partij waarvoor wordt gezorgd, omdat de zorg met een prijskaartje komt. In dit hoofdstuk bespreken we de volgende afweren: - Parentificatie - Compassie-gedreven masochisme - Covert narcisme - Idealiseren en dwepen En natuurlijk behandelen we manieren om met deze afweervormen om te gaan, bij je zelf, bij de ander, in je relatie en in je organisatie. Show More

Hoe deze cursus af te ronden en je voor te bereiden op de volgende stap in je online studie. Hoe deze cursus af te ronden en je voor te bereiden op de volgende stap in je online studie.